บุโรพุทโธ

ประวัติศาสตร์ที่ซ่อนเร้นและความยิ่งใหญ่ที่ปรากฏ
บุโรพุทโธถูกสร้างขึ้นในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 8-9 ในสมัยราชวงศ์ไศเลนทรา ผู้ปกครองอาณาจักรในยุคนั้น โดยใช้หินภูเขาไฟสีเทาจำนวนมหาศาลกว่า 2 ล้านบล็อก วางซ้อนกันอย่างประณีตโดยปราศจากการใช้ปูนเชื่อมต่อแม้แต่น้อย ความมหัศจรรย์นี้ทำให้บุโรพุทโธไม่ใช่เพียงแค่สิ่งก่อสร้าง แต่เป็นปริศนาทางวิศวกรรมและศิลปะที่น่าทึ่ง

อย่างไรก็ตาม หลังจากถูกสร้างขึ้นได้ไม่นาน บุโรพุทโธก็ถูกทิ้งร้างและจมอยู่ใต้เถ้าถ่านภูเขาไฟนานนับศตวรรษ จนกระทั่งถูกค้นพบอีกครั้งในปี ค.ศ. 1814 โดยเซอร์โทมัส สแตมฟอร์ด แรฟเฟิลส์ ผู้ว่าการอังกฤษแห่งเกาะชวา การค้นพบครั้งนี้เป็นจุดเริ่มต้นของการบูรณะครั้งใหญ่ในช่วงทศวรรษ 1970 ด้วยความร่วมมือจาก UNESCO ซึ่งช่วยให้พุทธสถานแห่งนี้กลับมางดงามตระการตาอีกครั้ง

สถาปัตยกรรมที่บอกเล่าเรื่องราว

บุโรพุทโธได้รับการออกแบบให้เป็นรูปทรงพีระมิดแบบขั้นบันไดขนาดใหญ่ เมื่อมองจากมุมสูงจะเห็นเป็นรูปทรง มณฑล (Mandala) ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ทางพุทธศาสนาของจักรวาล ที่รวมเอาสี่เหลี่ยม (โลก) และวงกลม (สวรรค์) เข้าไว้ด้วยกัน โครงสร้างแบ่งออกเป็น 3 ระดับหลัก ซึ่งเป็นตัวแทนของการเดินทางทางจิตวิญญาณของผู้แสวงบุญ:

กามธาตุ (Kamadhatu): ส่วนฐานล่างสุด แสดงถึงโลกแห่งกิเลสตัณหา มีภาพสลักนูนต่ำที่บอกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับกรรมและการเวียนว่ายตายเกิด ให้ข้อคิดและเป็นบทเรียนแก่ผู้พบเห็น
รูปธาตุ (Rupadhatu): ส่วนกลาง ประกอบด้วยลานสี่เหลี่ยม 5 ชั้น ซึ่งเป็นโลกแห่งรูป หรือโลกที่ผู้ปฏิบัติสามารถหลุดพ้นจากกิเลสได้บางส่วน ผนังทุกด้านประดับประดาด้วยภาพสลักนูนต่ำอันวิจิตรบรรจง บอกเล่าพุทธประวัติ ชาดก และเรื่องราวทางพุทธศาสนาต่างๆ นอกจากนี้ยังมีพระพุทธรูปปางต่างๆ กว่า 400 องค์ ประดิษฐานอยู่ตามระเบียงและซุ้มโค้ง
อรูปธาตุ (Arupadhatu): ส่วนบนสุด ประกอบด้วยลานวงกลม 3 ชั้น เป็นโลกแห่งอรูป หรือการหลุดพ้นจากโลกทางกายภาพโดยสิ้นเชิง บริเวณนี้เป็นที่ตั้งของสถูปโปร่งกว่า 72 องค์ แต่ละองค์บรรจุพระพุทธรูปอยู่ภายใน และมีสถูปประธานขนาดใหญ่ที่สุดตั้งอยู่ตรงกลาง เป็นจุดสูงสุดของการเดินทางสู่ความว่างเปล่าและนิพพาน